کتاب «سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین» به بررسی جامع زندگی و شخصیت حضرت علی (ع) می پردازد. این اثر ارزشمند، با تمرکز بر سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین (ع)، ابعاد مختلف شخصیت ایشان را از دیدگاه های گوناگون مورد مطالعه قرار می دهد. سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین منبعی غنی برای پژوهشگران و علاقه مندان به تاریخ اسلام است و الگویی عملی برای زندگی در عصر حاضر می باشد.
1. شناسنامه کتاب
عنوان کتاب: سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع)
نویسنده: جمعی از نویسندگان، به کوشش اکبر اسد علیزاده
ناشر: ذکری
مکان نشر: قم
سال چاپ: ۱۳۹۵ شمسی
زبان: فارسی
تعداد صفحات: جلد اول: 456 و جلد دوم 480 صفحه.
موضوع اصلی: سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین، تاریخ ۲۳ قبل از هجرت تا ۴۰ قمری، مقاله ها و خطابه ها
2. انگیزه و اهداف تألیف
با گذشت هفده سال از انتشار ماهنامه مبلغان، مجموعه ارزشمندی از مقالات در موضوعات مختلف گرد آمده که به نظر بسیاری گنجینه ارزشمندی جهت استفاده در عرصه تبلیغ است. کتاب سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین (ع)، شامل مقالات منتشر شده این ماهنامه مرتبط با یک موضوع به صورت کتاب مستقل تدوین گردید تا دسترسی مبلغان را به مقالات خاص تسهیل نموده و آنان را در امر تبلیغ یاری رساند. این نوشتار ششمین کتاب از آن مجموعه است که در دو جلد تهیه و تنظیم شده است.
3. ساختار و فصل بندی کتاب
کتاب سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین، از دو جلد و دوازده فصل تشکیل شده است.
◆ عناوین فصل های جلد اول:
فصل اول: زندگی نامه
فصل دوم: سیره معنوی و اجتماعی امیرالمؤمنین (ع)
فصل سوم: فضائل و مناقب
فصل چهارم: امامت و ولایت امیرمؤمنان علی (ع)
فصل پنجم: رهنمودهای امیرمؤمنان علی (ع) درباره قرآن و اهل بیت (ع)
فصل ششم: واقعه غدیر
◆ عناوین فصول جلد دوم:
فصل هفتم: استدلال ائمه (ع) به حدیث غدیر بر اثبات حقانیتشان
فصل هشتم: مناظرات امام امیرمؤمنان (ع)
فصل نهم: سیره حکومتی و سیاسی
فصل دهم: کلام امیرالمؤمنین علی (ع) در امور تربیتی، تبلیغی، اخلاقی و اجتماعی
فصل یازدهم: درس هایی از نهج البلاغه
فصل دوازدهم: شهادت امیر المؤمنین علی (ع)
4. گزارش محتوای کتاب سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین
کتاب سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین، مجموعه ای ارزشمند از شصت و نه مقاله است که توسط نویسندگان و پژوهشگران مختلف نگاشته شده است. این مقالات در دوازده فصل تنظیم شده و به موضوعات مهمی مانند امامت و ولایت، فضائل و مناقب، سیره حکومتی و سیاسی، و واقعه غدیر پرداخته اند.
با توجه به جامعیت موضوعات و مستند بودن مقالات، کتاب دارای اعتبار علمی بالایی است و اطلاعات غنی و تقریبا جامعی در زمینه سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین (ع) ارائه می دهد. اثر مذکور از منابع معتبر اسلامی و تاریخی مانند نهج البلاغه، کتب سیره نگاری، و منابع معتبر حدیثی و تاریخی در تدوین مقالات استفاده نموده است.
در تنظیم این اثر اقدامات زیر انجام گرفته است:
1- تنظیم منطقی مطالب کتاب بر اساس عناوین و موضوعات مقالات چاپ شده در ماهنامه مبلغان.
2- ادغام برخی از مقالات طبق موضوعات مرتبط (مجموع مقالات بیش از ۸۳ مورد بود که پس از ادغام و حذف تکرار به ۶۹ مقاله تقلیل یافت).
3- اصلاح و تعریف عناوین مقالات متناسب با متن در موارد لزوم.
4- حذف مطالب تکراری، تلخیص، تکمیل و ویرایش علمی در موارد لزوم.
5- مستند سازی برخی از روایات با منابع دست اول و مطالب علمی ارائه شده بدون سند.
6- یکسان سازی و اصلاح پی نوشت ها و مستندات مطالب مقالات.
7- ارائه فهرست تفصیلی همراه با اسامی محققان.
8- ارائه فهرست منابع و مآخذ.
برخی از موضوعات جذابی که در این کتاب پرداخته شده است، بدین قرار است: ولادت امام علی (ع) در درون کعبه، ازدواج با حضرت زهرا (س)، سیرۀ معنوی، بندگی و ارتباطی امام (ع)، رفتار امام با ایرانیان، فضائل و مناقب همچون خاتم بخشی در رکوع، علم علوی، ولایت، حامی پیامبر (ص)، شجاعت و فداکاری های امام در جنگ ها و غزوات و…
در جلد اول، بصورت مشروح به فضائل امیر المؤمنین در منابع اهل سنت پرداخته شده و علاوه بر ارائه گزارش های تاریخی و تفسیری، مناظراتی نیز در این خصوص بررسی شده است. همچنین دیدگاه دانشمندان و بزرگان اهل سنت نسبت به امیر مؤمنان مورد تاکید قرار گرفته است.
واقعه غدیر نیز به حیث کلامی، تاریخی، حدیثی مورد کاوش علمی قرار گرفته و نسبتا مباحث جامعی در این خصوص به مخاطبان ارائه می شود. لازم به ذکر است، سطح محتوای معارفی این کتاب علمی ترویجی می باشد و می تواند منبع ارزشمندی برای مبلغان دینی و علاقه مندان به مولی الموحدین (ع) قرار گیرد.
منابع
- اسد علیزاده، اکبر، سیره علمی و عملی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع)، قم، ذکری، ۱۳۹۵ش.
- کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران.
- ویکی نور.