خطبه شانزدهم

فراز

متن عربی

متن فارسی

خطبه شانزدهم

سخن امام (علیه السلام) هنگامى که در مدینه با او بیعت کردند، در آن از سرانجام کار مردم خبر مى دهد و آن ها را به گروه هاى مختلفى تقسیم مى کند

فراز

متن عربی

متن فارسی

ذِمَّتِی بِمَا أَقُولُ رَهِینَةٌ وَ أَنَا بِهِ زَعِیمٌ.إِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ الْعِبَرُ عمّا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْمَثُلاتِ حَجَزَتْهُ التَّقْوَىَ عَنْ تَقَحُّمِ الشُّبُهَاتِ.أَلاَ وَ إِنَّ بَلِیَّتَکُمْ قَدْ عَادَتْ کَهَیْئَتِهَا یوْمَ بَعَثَ اللّهُ نَبِیَّهُ (صلی الله علیه و آله)وَ الَّذِی بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً، وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً، وَ لَتُسَاطُنَّ سَوْطَ الْقِدْرِ حَتَّى یَعُودَ أسْفَلُکُمْ أَعْلاکُمْ، وَ أَعْلاکُمْ أَسْفَلَکُمْ، وَ لَیَسْبِقَنَّ سَابِقُونَ کانُوا قَصَّرُوا، وَ لَیُقَصِّرَنَّ سَبَّاقُونَ کانُوا سَبَقُوا.وَ اللّهِ مَا کَتَمْتُ وَ شْمَةً، وَ لا کَذَبْتُ کِذْبَةً، وَ لَقَدْ نُبِّئْتُ بِهذَا الْمَقَامِ وَ هذَا الْیَوْمِ.

امتحان الهى:

ذمّه ام در گروى این سخنان است که مى گویم و من صدق آن را تضمین مى کنم!
کسى که عبرت هاى حاصل از سرگذشت پیشینیان و عذاب هاى الهى در مورد آنان، پرده را از مقابل چشم او براى دیدن عقوبت هایى که در انتظارش است، بردارد (روح تقوا در او زنده مى شود و) تقواى الهى، او را از فرو رفتن در آن گونه بدبختى ها حفظ مى کند. آگاه باشید که آزمون ها درست همانند روزى که خداوند، پیامبرش (صلی الله علیه و آله) را مبعوث ساخت براى شما تکرار شده است!به خدایى که پیامبر (صلی الله علیه و آله) را به حق فرستاده سوگند که همه شما به هم مخلوط شده، و غربال مى شویدو همچون محتواى دیگ به هنگام جوشش، زیرورو خواهید شد آن گونه که افراد پایین نشین،بالا و بالانشینان، پایین قرار خواهند گرفتو آنان که در اسلام پیشگام بوده و برکنار شده بودند بار دیگر سر کار خواهند آمدو کسانى که با حیله و تزویر پیشى گرفتند کنار زده خواهند شد! به خدا سوگند هرگز حقیقتى را کتمان نکرده امو هیچ گاه دروغى نگفته ام،و موقعیّت امروز را از قبل به من خبر داده اند!

أَلا وَ إِنَّ الْخَطَایَا خَیْلٌ شُمُسٌ، حُمِلَ عَلَیْهَا أَهْلُهَا،وَ خُلِعَتُ لُجُمُهَا، فَتَقَحَّمَتْ بِهِمْ فِی النَّارِ. أَلا وَ إِنَّ التَّقْوَى مَطَایَا ذُلُلٌ، حُمِلَ عَلَیْها أَهْلُها، وَ أُعْطُوا أَزِمَّتَها، فَأَوْرَدَتْهُمُ الْجَنَّةَ.حَقٌّ وَ باطِلٌ، وَ لِکُلٍّ أَهْلٌ، فَلَئِنْ أَمِرَ الْبَاطِلُ،لَقَدِیماً فَعَلَ، وَ لَئِنْ قَلَّ الْحَقُّ، فَلَرُبَّما وَ لَعَلَّ، وَ لَقَلَّما أَدْبَرَ شَىْءٌ فَأَقْبَلَ!

گناه و راه مصون ماندن از آن:

آگاه باشید! گناهان، اسب هاى سرکشى هستندکه اهلش را بر آن ها سوار مى کنند
و لجام هاى آن ها گرفته مى شودو سرانجام، آنان را در دوزخ سرنگون مى کنند!آگاه باشید! تقوا و پرهیزکارى همانند مرکب هاى راهوار و رام و سریع السیر است که اهلش را بر آن سوار مى کنندو زمام آن را به دستشان مى سپارند
و آنان را به بهشت جاویدان مى رسانند،(همیشه) حق و باطلى وجود داردو براى هر کدام اهل و طرفدارانى است،
اگر باطل حکومت کند جاى تعجّب نیست همیشه چنین بوده استو اگر حق و پیروانش کم باشند (نگران نباشید)
چه بسا افزوده گردند و بر لشکر باطل پیروز شوند (بکوشید و از فرصت ها استفاده کنید زیرا) کمتر مى شود که چیزى پشت کند و بار دیگر بازگردد!

و من هذه الخطبة و فیها یقسّم الناس إلى ثلاثة أصنافٍ:

شُغِلَ مَنِ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ أَمَامَهُ!سَاعٍ سَرِیعٌ نَجَا،وَ طَالِبٌ بَطِی رَجَا،وَ مُقَصِّرٌ فِی النَّارِ هَوَى. الْیَمِینُ وَ الشِّمالُ مَضَلَّةٌ،وَ الطَّرِیقُ الْوُسْطَى هِیَ الْجَادَّةُ،عَلَیْها بَاِقی الْکِتَابِ وَ آثارُ النُّبُوَّةِ،وَ مِنْها مَنْفَذُ السُّنَّةِ،وَ إِلَیْها مَصِیرُ الْعَاقِبَةِ.هَلَکَ مَنِ ادَّعَى،وَ خَابَ مَنِ افْتَرَى.مَنْ أَبْدَى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَکَ،وَ کَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلّا یَعْرِفَ قَدْرَهُ. لا یَهْلِکُ عَلَى التَّقْوَى سِنْخُ أَصْلٍ،وَ لا یَظْمَأُ عَلَیْهَا زَرْعُ قَوْمٍ.فَاسْتَتِرُوا فِی بُیُوتِکُمْ،وَ أصْلِحُوا ذَاتَ بَیْنِکُمْ،وَ التَّوْبَةُ مِنْ وَرَائِکُمْ،وَ لا یَحْمَدْ حَامِدٌ إِلا رَبَّهُ،وَ لا یَلُمْ لاَئِمٌ إِلا نَفْسَهُ.

و قسمتى از این خطبه است که مردم را به سه گروه تقسیم مى کند: راه سعادت:

کسى که بهشت و دوزخ در پیش روى او قرار گرفته (و به آن ایمان دارد)، از کارهایى که در آن جا سودى نمى بخشد رویگردان است، (و مردم در این مسیر سه گروه اند:)کسانى که سخت مى کوشند و به سرعت پیش مى روند، آن ها اهل نجات اندو گروهى که به کندى گام برمى دارند باز امید نجاتى دارندو گروهى مقصّرند، که در آتش دوزخ سقوط مى کنند.انحراف به راست و چپ سبب گمراهى و ضلالت استو راه میانه و مستقیم، جادّه وسیع (الهى) است کهـ قرآن مجید ـ کتاب جاویدان الهى و آثار نبوّت بر آن قرار دارد و راه ورود به سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله) از همین جاستو پایان کار به آن منتهى مى شود.آن کس که به ناحق ادّعا (ى امامت و ولایت) کند هلاک مى شود (چرا که هم خودش گمراه است و هم دیگران را به گمراهى مى کشاند)
و آن کس که با دروغ وافترا (بر خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله) ) چنین مقامى را طلب کند محروم مى گردد و به جایى نمى رسدو آن کس که (با ادّعاهاى باطل) به مبارزه با حق برخیزد و در برابر آن قد علم کند هلاک خواهد شد!و براى نادانى انسان همین بس که قدر خویش را نشناسد،ریشه درختى که در سرزمین تقوا نشانده شود هرگز نابودى نمى پذیردو بذر وزراعتى که در این سرزمین پاشیده شود، هرگز تشنه نمى گردد!
در خانه هاى خود پنهان شوید (و در دسته بندى هاى منافقان و نفاق افکنان شرکت نجویید)!
در اصلاح میان خود بکوشید (و مردم را با هم آشتى دهید و صفوف خود را در مقابل منافقان متّحد سازید)!
توبه پیش روى شما و در دسترستان است (به آن چنگ بزنید و گذشته خود را جبران کنید،
و در هر حال) هیچ ستایشگرى جز خداوند را نباید ستایش کرد
و (در گناه و خطا) جز خویش را نباید سرزنش نمود!

درباره ما:

پايگاه تخصصی نهج البلاغه در سال 1383 مصادف با عید سعید غدیر خم توسط مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت (علیهم السلام) با هدف آشنایی هر چه بیشتر با اندیشه های امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام و معارف بلند نهج البلاغه تأسیس گردید و سعی دارد پاسخگوی