جستجو در سایت نهج البلاغه

[custom_search_formss]
  • بخش :

خطبه شانزدهم

فراز

متن عربی

متن فارسی

مترجم :​
نسخه :​
موضوع :​

مترجمین

خطبه شانزدهم

از سخنان آن حضرت است هنگامی‌ که در مدینه با او بیعت شد

فراز

متن عربی

متن فارسی

1

ذِمَّتى بِما اَقُولُ رَهينَةٌ، وَ اَنَا بِهِ زَعيمٌ. اِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ الْعِبَرُ عَمّا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْمَثُلاتِ حَجَزَتْهُ التَّقْوى عَنْ تَقَحُّمِ الشُّبُهاتِ.
اَلا وَ اِنَّ بَلِيَّتَكُمْ قَدْ عادَتْ كَهَيْئَتِها يَوْمَ بَعَثَ اللّهُ نَبِيَّكُمْ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ.

عهده ام در گرو درستی‌ سخنم قرار دارد، و نسبت به آن ضامن و پای‌ بندم. کسی‌ که عبرتهای‌ روزگار کیفرهای‌ پیش رویش را بر او آشکار کند تقوا او را از درافتادن در اشتباهات مانع گردد. هشیار باشید که روزگارِ آزمایش به همان شکل خود در روز بعثت پیامبر(ص) به شما بازگشته

2

وَ الَّذى بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً، وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً، وَلَتُساطُنَّ سَوْطَ الْقِدْرِ حَتّى يَعُودَ اَسْفَلُكُمْ اَعْلاكُمْ، وَ اَعْلاكُمْ
اَسْفَلَكُمْ.

به خدایی‌ که او را به حق فرستاد هرآینه همه درهم ریخته می‌ شوید،و هرآینه غربال می‌ گردید،
و همچون محتوای‌ دیگ جوشان درهم و برهم گشته تا آنجا که ذلیل شما گرامی‌ و بالانشینتان
پست شود.

3

وَ لَيَسْبِقَنَّ سابِقُونَ كانُوا قَصَرُوا، وَلَيَقْصُرَنَّ سَبّاقُونَ كانُوا سَبَقُوا.

واپس مانده ها که کوتاهی‌ کردند پیش افتند، و پیش افتاده های‌ گذشته پس مانند.

4

وَاللّهِ ما كَتَمْتُ وَشْمَةً، وَلا كَذَبْتُ كِذْبَةً، وَ لَقَدْ نُبِّئْتُ بِهذَا الْمَقامِ وَ هذَا الْيَوْمِ.

به خدا قسم سخنی‌ را مخفی‌ ننموده، و دروغی‌ بر زبان نیاورده ام، و به این اوضاع و چنین زمانی‌ آگاهیم داده اند.

5

اَلا وَ اِنَّ الْخَطايا خَيْلٌ شُمُسٌ حُمِلَ عَلَيْها اَهْلُها، وَ خُلِعَتْ لُجُمُها، فَتَقَحَّمَتْ بِهِمْ فِى النّارِ.

گناه و تقوا

بدانید خطاها اسبان سرکشند که افسارگسیخته سواره های‌ خود را به پیش می‌ برند تا به جهنم وارد کنند.

6

اَلا وَ اِنَّ التَّقْوى مَطايا ذُلُلٌ حُمِلَ عَلَيْها اَهْلُها، وَ اُعْطُوا اَزِمَّتَها فَاَوْرَدَتْهُمُ الْجَنَّةَ. حَقٌّ وَ باطِلٌ،
وَ لِكُلٍّ اَهْلٌ، فَلَئِنْ اَمِرَ الْباطِلُ لَقَديماً فَعَلَ، وَلَئِنْ قَلَّ الْحَقُّ فَلَرُبَّما وَ لَعَلَّ. وَ لَقَلَّما اَدْبَرَ شَىْءٌ فَاَقْبَلَ.

آگاه باشید که تقوا مرکب های‌ راهوار است که مهارشان به دست سواره های‌ آنها سپرده شده، در نتیجه آنان را وارد بهشت می‌ نمایند. این وضع حق و باطل است، که هر یک را خریداری‌ است، اگر باطل بسیار باشد از گذشته چنین بوده، و اگر حق اندک باشد زیاد شدنش را امید هست. هر آینه کم است جریانی‌ که از دست رفته به جای‌ اصلی‌ خود برگردد.

7

اَقُولُ: اِنَّ فى هذَا الْكَلامِ الأَدْنى مِنْ مَواقِعِ الإِحْسانِ ما لاتَبْلُغُهُ مَواقِعُ الاْسْتِحْسانِ، وَ اِنَّ حَظَّ الْعَجَبِ مِنْهُ اَكْثَرُ مِنْ حَظِّ الْعَجَبِ بِهِ

می‌ گویم: در این سخن کوتاه جایگاهی‌ از زیبایی‌ است که از هر گونه توصیف
بیرون است، بهره ای‌ که از شگفتی‌ در این کلام به انسان می‌ رسد بیش از درک حقایقی‌ است که در آن وجود دارد.

8

فيهِ مَعَ الْحالِ الَّتى وَصَفْنا زَوائِدُ مِنَ الْفَصاحَةِ لايَقُومُ بِها لِسانٌ، وَلايَطَّلِعُ فَجَّها اِنْسانٌ. وَ لايَعْرِفُ ما اَقُولُ اِلاّ مَنْ ضَرَبَ فى هذِهِ الصِّناعَةِ بِحَقٍّ، وَ جَرى فيها عَلى عِرْق، «وَ ما يَعْقِلُها اِلاَّ الْعالِمُونَ».

در این سخن علاوه بر آنچه گفتیم اضافاتی‌ از فصاحت هست که زبان از بیانش عاجز، و اندیشه از رسیدن به
ژرفایش ناتوان است. این گفتار مرا نمی‌ فهمد مگر کسی‌ که عمرش را در صنعت فصاحت صرف کرده،
و اندیشه اش به ریشه های‌ آن نفوذ کرده باشد، «و جز دانایان احدی‌ قدرت تعقّل این کلام را ندارد».

9

وَ مِنْ هذِهِ الْخُطْبَةِ شُغِلَ مَنِ الْجَنَّةُ وَالنّارُ اَمامَهُ. سَاع سَريعٌ نَجا، وَ طالِبٌ بَطىءٌ رَجا، وَ مُقَصِّرٌ فِى النّارِ هَوى.

و از همین خطبه است اقسام مردمان کسی‌ که بهشت و دوزخ را پیش رو دارد آسوده نیست. کوشنده باشتاب نجات یافت، و جوینده کندرو را امید هست، و مقصّر در آتش سرنگون است.

10

اَلْيَمينُ وَالشِّمالُ مَضَلَّةٌ، وَ الطَّريقُ الْوُسْطى هِىَ الْجادَّةُ، عَلَيْها باقِى الْكِتابِ، وَ آثارُ النُبُوَّةِ، وَ مِنْها مَنْفَذُ السُّنَّةِ، وَ اِلَيْها مَصيرُ الْعاقِبَةِ.
هَلَكَ مَنِ ادَّعى، وَ خَابَ مَنِ افْتَرى

راست و چپ گمراهی‌ است، و راه میانه جاده اصلی‌ است، کتابِ ماندگار الهی‌ و آثار نبوت بر این راه است،و گذرگاه سنّت از این راه است، و بازگشت کار همه به این جایگاه است.مدّعی‌ِ به ناحق هلاک شد، و دروغباف زیان دید.

11

مَنْ اَبْدى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَكَ. وَ كَفى بِالْمَرْءِ جَهْلاً اَنْ لايَعْرِفَ قَدْرَهُ

آن که در برابر حق بایستد به هلاکت رسد. و در جهالت انسان همین بس که اندازه خود را نشناسد.

12

لايَهْلِكُ عَلَى التَّقْوى سِنْخُ اَصْل، وَلايَظْمَأُ عَلَيْها زَرْعُ قَوْم.

ریشه ای‌ که بر تقوا روییده نابود نگردد، و زراعت قومی‌ که آب تقوا خورده تشنه نشود.

13

فَاسْتَتِرُوا بِبُيُوتِكُمْ، وَاَصْلِحُوا ذاتَ بَيْنِكُمْ، وَالتَّوْبَةُ مِنْ وَرائِكُمْ. وَلايَحْمَدْ حامِدٌ اِلاّ رَبَّهُ، وَلايَلُمْ لائِمٌ اِلاّ نَفْسَهُ.

پس (برای‌ دوری‌ از فتنه) درخانه ها بمانید، و امور بین خود را اصلاح کنید، توبه پیش روی‌ شماست. نباید هیچ ستایشگری‌ جز خدا را بستاید، و هیچ ملامتگری‌ جز خود را ملامت نماید.

برای دیدن محصولات که دنبال آن هستید تایپ کنید.
[custom_search_form]
  • بخش :